Sa vdekjeprurëse për shpendët janë turbinat e erës realisht?
April 22, 2025
Energjia e erës është një alternativë më e pastër ndaj lëndëve djegëse fosile, por njerëzit ende pyesin: Sa zogj vriten nga turbinat e erës?
Është një shqetësim i zakonshëm në botën e energjisë së ripërtëritshme, veçanërisht kur bëhet fjalë për mbrojtjen e shpendëve. Pra, sa zogj vriten nga turbinat e erës çdo vit? Studimet e publikuara në revista shkencore si Nature Communications dhe të dhënat nga Shërbimi i Peshqve dhe Kafshëve të Egra të ShBA-ve vlerësojnë se qindra mijëra zogj vriten çdo vit.
Por shumë zogj gjithashtu vdesin për shkak të rreziqeve të tjera si linjat e energjisë elektrike, macet e egra, macet e shtëpisë (të cilat janë shkaktare të vrasjes së miliardë zogjëve) dhe madje edhe dritaret.
Dhe kur bëhet fjalë për burime të tjera të prodhimit të energjisë elektrike, si djegia e lëndëve djegëse fosile, kontrasti është i fortë.
Ndërsa turbinat e erës rezultojnë në vdekje të një sasie të madhe të shpendëve, termocentralet me lëndë djegëse fosile janë të lidhura me shumë më tepër vdekje të kafshëve të egra, duke përfshirë zogjtë. Djegia e lëndëve fosile shkakton shira acid, ndryshime klimatike dhe ndikime shëndetësore që prekin popullatat e tëra të shpendëve.
Sipas MIT Climate shkalla e vdekshmërisë së shpendëve për njësi të energjisë elektrike është shumë më e ulët për energjinë e erës sesa për metodat konvencionale të prodhimit të energjisë.
Me fjalë të tjera, zgjedhja e energjisë më të pastër shpesh rezulton në më pak kërcënime afatgjata për zogjtë në përgjithësi.
Jo të gjithë shpendët rrezikohen nga turbinat
Ndërsa jo të gjitha llojet e shpendëve preken në mënyrë të barabartë, disa specie të veçanta preken në mënyrë disproporcionale nga turbinat e erës. Skifterët dhe shqiponjat, të cilët fluturojnë në lartësi më të rrezikshme dhe mbështeten në rrymat e erës, përballen me një rrezik më të madh nga turbinat.
Zogjtë e vegjël gjithashtu preken, megjithëse një rrezik më i madh për ta janë macet. Vlerësimet sugjerojnë se macet vrasin qindra miliona zogj çdo vit, madje duke kaluar 2 miliardë – shumë më tepër se turbinat me erë.
Si mund të mbohen shpendët nga parqet e erës?
Organizata Amerikane e Konservimit të Zogjve dhe kompanitë e erës janë bashkuar për të studiuar mënyrat për të reduktuar vdekjet e shpendëve dhe lakuriqëve të natës. Së fundmi është zhvilluar një metodë premtuese. Parandalues akustik që i largojnë lakuriqët dhe shpendët nga zonat me rrezik të lartë si parqet e erë.
Harta e shpejtësisë së erës dhe modeleve të migrimit ndihmon në shmangien e ndërtimit të turbinave në habitate të ndjeshme. Përpara se kompanitë të fillojnë ndërtimin e projekteve të reja të erës, ato shpesh konsultohen me organizata mjedisore për të shmangur dëmtimin e specieve të mbrojtura.
Kur njerëzit pyesin për rënien e popullsisë në zogj, ata shpesh fokusohen në një shkak të vetëm si turbinat. Por vdekjet e kafshëve të egra nga aktivitetet njerëzore përfshijnë përplasjet e ndërtesave, ndotjen, humbjen e habitatit dhe veçanërisht ndryshimin e klimës, i cili tashmë po shkakton shkatërrim masiv.
Të gjitha janë kërcënime të rëndësishme për shpendët. Duke zgjeruar kapacitetin e energjisë së erës në mënyrë strategjike dhe duke monitoruar me kujdes ndërveprimet e shpendëve dhe lakuriqëve të natës, ne mund të vazhdojmë të rritet energjia e ripërtëritshme duke minimizuar ndikimet e saj negative në speciet e tjera.
/HowStuffWorks
