Studim: Prodhimi i plastikës po e ngroh planetin dy herë më shumë se industria e hapësirës ajrore

22 Prill, 2024

Një studim i fundit nga Laboratori Kombëtar i SHBA-së Lawrence Berkeley zbulon se industria e plastikës lëshon një sasi alarmante gazesh serë. Ndërkohë që linjat ajrore lëshojnë një miliard ton dioksid karboni në vit, industria e plastikës emeton 2.5 miliard ton.

Ndryshe nga besimi popullor, plastika kontribuon në ndryshimin e klimës shumë kohë përpara se të bëhet mbeturinë, pasi ato mbështeten në naftë dhe nënprodukte të naftës për prodhim. Në fakt, prodhimi global i plastikës gjeneron emetime të barazvlefshme me funksionimin e 600 termocentraleve me qymyr.

Dyfishimi i prodhimit deri në vitin 2050?

Studimi paralajmëron se prodhimi i plastikës do të rritet, duke rënduar Tokën për shkak të ndryshimeve klimatike, humbjes së biodiversitetit dhe ndotjes. Analistët e industrisë parashikojnë një dyfishim të prodhimit të plastikës deri në vitin 2050, i cili potencialisht mund të çojë në një humbje prej 38 trilion dollarësh për shkak të ngrohjes globale.

“Ndryshimet klimatike do të shkaktojnë dëme të mëdha ekonomike në 25 vitet e ardhshme pothuajse në të gjitha vendet e botës, duke përfshirë ato shumë të zhvilluara si Gjermania, Franca dhe Shtetet e Bashkuara”, tha Leonie Wenz nga Instituti Potsdam, autori kryesor i studimit.

Pavarësisht kësaj, vëmendja zakonisht përqendrohet në fatin e plastikës pas asgjësimit, duke injoruar ndikimin e saj më të gjerë.

Përkeqësimi i çështjeve mjedisore dhe shëndetësore

Sipas shkencëtarëve, rritja e prodhimit të plastikës dhe mbështetja në lëndët djegëse fosile ka përkeqësuar çështjet mjedisore dhe shëndetësore. Ndotja plastike tani përbën një kërcënim të rëndësishëm për ekosistemet, shëndetin e njeriut dhe klimën. Megjithatë, ka mungesë të të dhënave se si prodhimi i plastikës kontribuon në emetimet e gazeve serrë dhe buxhetin global të karbonit të nevojshëm për të kufizuar rritjen e temperaturës.

Për të zgjidhur këto mangësi, autorët e hulumtimit të përmendur u fokusuan në përdorimin e lëndëve djegëse fosile në të gjithë prodhimin e plastikës, duke përfshirë prodhimin e energjisë dhe komponentëve plastikë që rrjedhin nga nafta. Ata analizuan emetimet e gazeve serrë nga nëntë produkte kryesore plastike të bazuara në lëndë djegëse fosile, të cilat përbëjnë 80 për qind të prodhimit, si polietileni (PE) dhe klorur polivinil (PVC).

Prodhimi i këtyre nëntë llojeve të plastikës gjeneron afërsisht 2.24 gigaton dioksid karboni në vit, duke kontribuar me 5.3 për qind të emetimeve globale të gazeve serrë. Edhe me një normë modeste të rritjes së industrisë, emetimet mund të dyfishohen deri në vitin 2050 dhe të arrijnë 4.75 gigaton emetime të dioksidit të karbonit në vit, theksojnë shkencëtarët.

Një kërcënim për shëndetin e njeriut

Rezultatet e studimit nxjerrin në pah nevojën urgjente për zgjidhje të qëndrueshme për të adresuar ndikimin mjedisor të prodhimit të plastikës.

Mbetjet plastike gjithashtu përbëjnë një kërcënim serioz për shëndetin e njeriut. Miliona ton mbetje plastike derdhen në oqeane, duke paraqitur rreziqe për jetën detare dhe ekosistemet. Për më tepër, ndarja e plastikës në mikroplastikë i fut këta ndotës në zinxhirin ushqimor, duke dëmtuar potencialisht shëndetin e njeriut.

Mikroplastika është zbuluar se grumbullohet në organe vitale si truri, veshkat dhe mëlçia. Ky akumulim ka implikime shqetësuese për shëndetin e njeriut, duke rritur rrezikun e sëmundjeve inflamatore dhe duke ndikuar në fertilitetin e njeriut.

Përpjekjet për të zbutur ndotjen plastike duhet të marrin parasysh jo vetëm mbetjet e dukshme, por edhe kostot e fshehura mjedisore që lidhen me prodhimin e plastikës. Adresimi i këtyre sfidave kërkon strategji gjithëpërfshirëse që përfshijnë reduktimin, riciklimin dhe alternativa të qëndrueshme ndaj plastikës.

Ruajtja e status quo-së – një sport i shtrenjtë

Një tjetër studim i fundit i botuar në revistën Nature hedh dritë mbi kostot thelbësore që lidhen me ruajtjen e status quo-së së varësisë nga karburantet fosile. Rezultatet e këtij studimi tregojnë se qëndrimi në lëndë djegëse fosile është gjashtë herë më i shtrenjtë se kalimi në burime të rinovueshme të energjisë. Këto kosto përfshijnë jo vetëm përpjekjet për të hequr karbonin nga atmosfera, por edhe efektet socio-ekonomike të ndryshimeve klimatike, të cilat prekin fuqinë punëtore, bujqësinë dhe infrastrukturën e ndjeshme ndaj përmbytjeve.

Ndërsa disa aplikime të plastikës, veçanërisht në sektorë kritikë si mjekësia, janë të domosdoshme, studimi sugjeron rimendimin e përdorimit të plastikës jo thelbësore. Duke reduktuar këtë prodhim të panevojshëm plastik, emetimet mund të reduktohen. Megjithatë, efektiviteti i masave të tilla mund të ndryshojë në varësi të materialeve alternative ose strategjive të riciklimit të përdorura në vend të prodhimit të plastikës.

/Motilokal.com