Spanja dhe Portugalia u përballën me një blackout total: Çfarë ndodhi dhe si reaguan?

April 30, 2025

Një ndërprerje e madhe e energjisë elektrike i bllokoi pjesë të Spanjës dhe Portugalisë të hënën, duke bllokuar aeroplanët, ndaluar transportin publik, dhe duke i lënë të dy vendet në vështirësi për rikthimin në rrjet.

Disa spitale ndaluan punën, disa dyqane mbyllën dyert dhe qeveritë e të dy vendeve thirrën mbledhje urgjente të kabinetit, ndërsa zyrtarët u përpoqën të zbulonin se çfarë e shkaktoi ndërprerjen masive të energjisë. Ndërprerjet në një shkallë të tillë janë jashtëzakonisht të rralla në Evropë.

Spitalet në Madrid dhe Katalonjë në Spanjë pezulluan të gjithë punën rutinë mjekësore, por ende po kujdeseshin për pacientët kritikë, duke përdorur gjeneratorë rezervë. Ndërkohë, disa rafineri nafte spanjolle u mbyllën dhe disa biznese me pakicë u mbyllën në të dy vendet.

Banka e Spanjës tha se bankat elektronike po funksiononin “në mënyrë adekuate” në sistemet rezervë, megjithëse banorët raportuan gjithashtu se bankomatet nuk funksiononin.

Në Portugali, furnizuesi i ujit EPAL tha se furnizimi me ujë mund të ndërpritej gjithashtu dhe radhët e gjata u formuan në dyqane nga njerëz që kërkonin të blinin furnizime emergjente si llamba gazi, gjeneratorë dhe bateri.

Disa pjesë të Francës pësuan gjithashtu një ndërprerje të shkurtër. RTE, operatori francez i rrjetit, tha se ishte zhvendosur për të plotësuar me energji disa pjesë të Spanjës veriore pasi ndodhi ndërprerja.

Stacionet radiofonike spanjolle thanë se një pjesë e metrosë së Madridit po evakuohej dhe loja në turneun e tenisit Madrid Open u pezullua. Kishte bllokime trafiku në qendër të qytetit të Madridit ndërsa semaforët ndaluan së punuari, me njerëz me jelekë reflektues që qëndronin në kryqëzime për të drejtuar trafikun

Çfarë e shkaktoj këtë ndërprerje?

Ende nuk është gjetur shkaktari definitiv për destabilizimin e rrjetit mirëpo në ndërkohë janë dhënë disa spekulime.

Një nga shqetësimet kryesore ishte se rrjeti ishti destablizuar për shkak të sulemeve kibernetike. Operatorët e rrjeti nuk e kanë konfirmuar apo mohuar këtë fakt.

Një teori tjetër ishte fakti se në regjionin verior të Spanjës, ku ka një prani të madhe të burimeve të ripërtëritshme ka pasur fenomene të pazakonshme meteorologjike si temeperatura të larta po edhe një nvel i lartë i radiacionit elektromagnetik nga dielli. Kjo ka shkatuar një rritje të kërkesës për energji dhe prodhim të lartë nga panelet solare.

Për shkak të prodhimit të lartë nga BRE-të Spanja ishte duke eksportuar një sasi të konsiderueshme të energjisë drejtë Portugalisë dhe Francës. Mirëpo, si pasoj e naturës jo luhatëse të prodhimit nga burimet e ripërtëritshme prodhime është ulur drastikisht dhe kjo ka destabilizuar rrjetin.

Rrjeti i interkonektuar evropian zakonisht arrinë të i përballoj këto luhatje nga BRE-të dhe mbanë frekuencën në nivele stabile. Por në rastin e Spanjës sistemi nuk arriti të ruaj stabilitetin dhe si pasoj ka dal nga rrjeti.

Rreth 43% e energjisë së Spanjës vjen nga energjia e erës dhe diellore, me energjinë bërthamore që përbën 20% të tjera dhe lëndët djegëse fosile 23%, sipas organizatës kërkimore energjetike Ember.

Energjia elektrike u kthye pas 12 orësh

Të dy vendeve ju desht një kohë e gjatë për të arritur të rikthejnë energjinë elektrike në të gjithë territorin.

Fillimisht është energjizuar regjioni verior i Spanjës pastaj gradualisht dhe pjesa tjetër e vendit si dhe Portugalia.

Importet nga Franca, hidrocentralet dhe termocentralet konvencionale kanë ndihmuar në këtë process.

E gjithë kjo ndodhi ka reflektuar në varshmërinë e venedeve në energjinë elektrike, sensitivitetin e rrjetit dhe përgaditshmërinë në situate emergjente.