COP28 – litar i hollë shpëtimi në fund të vitit më të nxehtë ndonjëherë
07 Dhjetor, 2023
Në konferencën kryesore vjetore të ndryshimeve klimatike COP28 në Dubai, organizatat ndërkombëtare propozojnë udhëzime që shpresojnë të arrijnë një konsensus që do të kontribuonte në një tranzicion më të shpejtë nga karburantet fosile në zgjidhje më të qëndrueshme të energjisë. Në të kundërt, përfaqësuesit e industrisë së lëndëve djegëse fosile, duke përfshirë kryetarin dhe nikoqirin e konferencës, mbajnë një qëndrim të ndryshëm. Ata po minimizojnë urgjencën e braktisjes së karburanteve fosile. Në ditët e para të ngjarjes, u arrit një marrëveshje për krijimin e një fondi që synon të ndihmojë vendet e cenueshme dhe të pazhvilluara ekonomikisht më të prekura nga ndryshimet klimatike. Zyrtarisht, COP28 është Konferenca e 28-të e Palëve në Konventën Kuadër të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (UNFCCC).
Konferencat e OKB-së për ndryshimet klimatike janë forumi kryesor shumëpalësh, që tërheq delegacione nga pothuajse të gjitha vendet e botës. Pavarësisht se sa i papërsosur, i kritikuar, apo edhe i diskutueshëm mund të jetë COP28 në formatin aktual – përveçse do të organizohet nga një prej prodhuesve më të mëdhenj të karburanteve fosile – një samit i tillë global mbetet i domosdoshëm. Është mbledhja më e madhe e liderëve botërorë këtë vit, me rreth 70,000 pjesëmarrës. Pjesëmarrësit dhe organizatorët kanë një përgjegjësi të madhe, pasi ata luajnë një rol vendimtar në krijimin e të paktën një konsensusi minimal dhe drejtimin e strategjive globale që ndikojnë në klimën dhe të ardhmen e planetit tonë.
Interpretimi i diskutueshëm i shkencës
Mikpritësi dhe Presidenti i COP28 Sulltan Ahmed Al Jaber deklaroi në një nga diskutimet e panelit se thirrja për të braktisur karburantet fosile nuk është e bazuar shkencërisht. Siç raportohet nga Guardian dhe Qendra për Raportimin e Klimës, ai shprehu pikëpamjen se nuk ka prova shkencore që braktisja e karburanteve fosile do të mbante ngrohjen globale nën 1.5 gradë Celsius. Al Jaber, i cili gjithashtu kryeson ADNOC (Kompania Kombëtare e Naftës në Abu Dhabi) dhe shërben si CEO i Masdar, kompania e energjisë së ripërtëritshme të Emirateve të Bashkuara Arabe, argumentoi se nuk ka një udhërrëfyes të qartë që tregon se braktisja e karburanteve fosile do të nxiste një zhvillim të qëndrueshëm socio-ekonomik “nëse nuk ju duan ta kthejnë botën në shpella.”
Deklarata e tij nxiti dënimin nga komuniteti shkencor dhe më gjerë. Al Jaber më vonë pretendoi se fjalët e tij ishin keqinterpretuar. ADNOC është kompania më e madhe e naftës në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe kompania e dymbëdhjetë më e madhe e naftës në botë për nga prodhimi i naftës. Sipas një artikulli të Wikipedia-s, në vitin 2021, kompania ka një kapacitet prodhues nafte që tejkalon katër milionë fuçi në ditë, me plane për të rritur prodhimin ditor me 25% deri në vitin 2030.
Dilema qendrore në COP28 është nëse do të hiqen ose do të pakësohen karburantet fosile
Qëndrimi për përdorimin e lëndëve djegëse fosile po debatohet përmes terminologjive të ndryshme të përdorura në konferencë – braktisja ose reduktimi i përdorimit të lëndëve djegëse fosile. Kjo mund të ndikojë në suksesin e përgjithshëm të COP28 dhe deklaratën përfundimtare të tij, e cila gjithashtu mund të formësojë dhe të ndikojë në politikat e ardhshme të klimës dhe energjisë. Edhe pse viti 2023 është viti më i ngrohtë i regjistruar dhe komuniteti shkencor paralajmëron për një situatë alarmante ndërsa i afrohemi një pike pa kthim në krizën klimatike, nuk ka një konsensus të qartë për urgjencën e heqjes së karburantit fosil.
Në konferencën në Dubai, diskutimi nuk kufizohet në mënyrë eksplicite në procesin e heqjes graduale të lëndëve djegëse fosile, por gjithashtu përfshin lobimin për një konsensus të bazuar në reduktimin e përdorimit të lëndëve djegëse fosile (faza-down). Dilema qendrore e konferencës sillet pikërisht rreth asaj nëse teksti përfundimtar i COP28 do të përfshijë një rezolutë mbi heqjen graduale të karburanteve fosile.
