IPTO kërkon aksione në operatorët ballkanikë të transmetimit për të zhvilluar korridorin vertikal të energjisë
December 14, 2023
Operatori i Pavarur Grek i Transmetimit të Energjisë (APTO) synon të zgjerojë praninë e tij në Ballkan dhe në rajonin më të gjerë të Evropës Juglindore. Kryetari dhe CEO Manos Manousakis tha së fundmi gjatë Forumit OT se bisedimet tashmë janë duke u zhvilluar për IPTO, i njohur gjithashtu për akronimin e tij grek Admie, për të blerë aksione në operatorët fqinjë të sistemit të transmetimit – OST. Marrëveshja e Prespës e vitit 2018 ndërmjet Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut ofron bazën për hyrjen e mundshme të kompanisë greke, ndërkohë që perspektiva e anëtarësimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian hap gjithashtu mundësi të reja.
Manousakis premton një rezultat “win-win” për çdo operator që dëshiron të bashkëpunojë, duke argumentuar se IPTO ka një bazë të madhe kapitali dhe financa të shëndetshme për mbështetjen e tranzicionit të energjisë dhe investimeve në rrjete dhe ndërlidhje rajonale. Deri më tani, negociatat paraprake janë zhvilluar ndërmjet IPTO-s dhe MEPSO-s së Maqedonisë së Veriut, megjithatë qeveria në Shkup heziton t’ua shesë një pjesë të OST-së investitorëve të huaj. Është një kompani strategjike që mund të ndikojë pjesërisht në sigurinë e vendit, ndaj duhet të mbetet nën kontrollin e qeverisë, tha ministri i Ekonomisë Kreshnik Bekteshi.
Zgjerimi i IPTO në Ballkan është i lidhur me Mesdheun Lindor
Në fillim të këtij viti, IPTO mori frenat e EuroAsia Interconnector, një projekt kabllor nënujor 2,000 MW që parashikohet të lidhë Greqinë, Qipron dhe Izraelin. Ndërkohë, qeveria qipriote dhe TAQA, ose Abu Dhabi National Energy Co., një ndërmarrje shtetërore nga Emiratet e Bashkuara Arabe, nënshkruan memorandume mirëkuptimi për t’u bërë aksionarë. Për më tepër, projekti është riemërtuar në Great Sea Interconnector dhe ndërtimi i tij pritet të fillojë në vitin 2024. IPTO është gjithashtu në bisedime me investitorë të tjerë në Izrael dhe Lindjen e Mesme, të cilët kanë shprehur interes për pjesëmarrje. Përfshirja e tyre do të konsiderohej veçanërisht e dobishme, pasi do të dërgonte mesazhin se është një projekt vërtet ndërkombëtar me përfitime që shkojnë shumë përtej tre vendeve origjinale. Manousakis zbuloi se fondet e investimeve nga Shtetet e Bashkuara dhe gjetkë i janë afruar IPTO së fundmi dhe kanë shprehur interes për t’u bërë aksionarë.
Ndërlidhësi i Madh i Detit është një nga projektet kryesore të qeverisë greke që do të lejojë që vendi të bëhet një qendër energjetike në rajonin më të gjerë. Qëllimi është që energjia e gjelbër nga Afrika e Veriut dhe Lindja e Mesme të gjejë rrugën e saj drejt Greqisë dhe më pas drejt veriut deri në Evropën Qendrore, si pjesë e të ashtuquajturit korridori vertikal të energjisë. Është pikërisht arsyeja pse IPTO kërkon partneritete të reja në vende si Ballkani Perëndimor. Zëvendëskryetari i IPTO-s, Ioannis Margaris, ka thënë se ndërlidhjet me Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme kanë kuptim vetëm nëse energjia elektrike mund të arrijë në Evropën Qendrore.
Lidhjet me vendet fqinje do të përmirësohen
Një aspekt tjetër ka të bëjë me përmirësimin e ndërlidhjeve ekzistuese midis Greqisë dhe fqinjëve të saj. Një linjë e dytë 400 kV me Bullgarinë përfundoi këtë vit midis Nea Santa dhe Maritsa për të rritur tregtinë e energjisë midis dy vendeve. Sipas planit dhjetëvjeçar të zhvillimit të IPTO, lidhja me Italinë do të përmirësohet nga 500 MW në 1500 MW. Lidhja e re me Shqipërinë është planifikuar të rrisë flukset me të paktën 200 MW deri në fund të kësaj dekade. Bisedimet me Korporatën e Transmisionit të Energjisë Elektrike Turke (TEİAŞ) u zhvilluan gjithashtu së fundmi me synimin për të ndërtuar një linjë 400 kV deri në vitin 2029 që do të rriste prurjet me 600 MW. Ekzistojnë gjithashtu dy projekte private kabllore nënujore, GREGY dhe Ndërlidhësi i Energjisë Greqi-Afrikë (GAP), për lidhje me Egjiptin. IPTO filloi negociatat ekskluzive këtë vit për blerjen e 33.3% të GREGY.
