Faruk Serdarevic: Jam krenar të them se Kosova ka Rregullatorin më të përparuar në rajon

28 Korrik, 2021

Në ‘Forumin e Solareve në Kosovë 2021’ theks i madh i është dhënë përmirësimit dhe sigurimit të një kornize të qëndrueshme ligjore dhe rregullative, transparente dhe në mbështetje të lehtësimit të projekteve të konsumatorëve vet-prodhues (prosumers), nga Faruk Serdarevic përfaqësues i projektit KESS nga USAID.

Kjo, sipas Serdareviç, do të mundësojë një avancim të shumëfishtë, duke deklaruar se konsumatorët do të kenë mundësi të ulin faturën e tyre të energjisë elektrike ndërsa ndihmojnë vendin të përmbushë caqet e energjisë efiçente dhe caqet e energjisë së ripërtëritshme.

Çdo konsumator që plotëson vetëm 2 kritere të thjeshta mund të jetë një prosumer

Në fjalimin e tij, përfaqësuesi i projektit KESS nga USAID në mënyrë inkurajuesi sqaroi se kush mund të jetë një prosumer apo konsumator vet-prodhues.

“Është vërtet shumë e thjeshtë, është në ligjin e BE-së, dhe në detyrimin e Komunitetit të Energjisë që po vijnë. Çdo konsumator që plotëson vetëm 2 kritere të thjeshta mund të jetë një prodhues”, tha ai.

“Kështu që, kapaciteti i instaluar i objektit të tij të ripërtëritshëm nuk mund të jetë më i lartë se ai për të cilin ai është klient. Sepse nëse është më i madh ai do të bëhet prodhues, kështu që ai mund të instalojë kapacitet të barabartë ose më të ulët për të cilin tashmë është konsumator”, sqaroi ai.

“Së dyti, ajo që ai po planifikon të injektojë në rrjet gjatë vitit duhet të jetë më e ulët se prodhimi i tij vjetor. Pra, duke përmbushur këto dy kritere, çdo klient ka të drejtë të jetë prodhues”, theksoi Serdarevic.

‘Prosumers’ paraqesin platformën e përsosur për të arritur tre qëllime, fatura më të ulëta të energjisë, arritjen e efikasitetit dhe synimet e energjisë së rinovueshme

Serdarevic theksoi se çështja e prosumers shumë shpejtë do të jetë edhe një obligim nga vetë Sekretariati i Komunitetit të Energjisë, e kjo sipas tij ka një sqarim mjaft thjeshtë dhe qëllim multifunksional.

Serdarevic sqaroi se shëndrrimi i konsumatorëve në konsumatorë vet-prodhues përbënë një platformë të përkryer që Kosova të arrijë tre qëllime në të njëjtën kohë; fatura më të ulëta të energjisë elektrike, sidhe arritjen e caqeve të përcaktuara për efiçensë të energjisë dhe pjesëmarrjen e burimeve të ripërtëritshme në prodhimin përfundimtar të energjisë elektrike.

“Këto janë detyrime që do të vijnë nga Sekretariati i Komunitetit të Energjisë, nga vjeshta e këtij viti kjo do të jetë në e vërtetë detyruese për të gjithë anëtarët e palëve kontraktuese”, tha ai.

“Për të thjeshtuar të gjitha këto implikime ajo që është e rëndësishme për prodhuesit është nevoja për të lejuar klientët përfitojnë nga teknologjia e re e ripërtëritshme në vend, gjithashtu për t’i lejuar ata të ulin faturat e tyre të energjisë, e cila është pjesë e përmbushjes së synimeve të efiçiencës së energjisë dhe synimeve të energjisë së rinovueshme në të njëjtën kohë”, sqaroi ai.

Mirëpo, ai poashtu theksoi se jetëzimi i kësaj iniciative lidhet ngushtë me përmirësimin apo krijimin e një kornize ligjore transparente dhe mbështetëse për këto projekte.

“Gjithashtu ekziston nevoja për të zhvilluar më tej ose për të përmirësuar kornizat ligjore dhe rregullative të besueshme dhe transparente dhe mbështetëse, të cilat do t’i lejojnë klientët të bëhen klientë aktivë për t’i lejuar ata të dy të gjenerojnë, ruajnë dhe shesin energjinë e tyre të hyrjes në sistem”, theksoi ai.

Përfitimet janë të qarta, thjesht ekziston një situatë fituese

Tutje, ai poashtu foli për rëndësinë e bashkëveprimit në mes të akterëve kryesorë të sektorit të energjisë në vend.

Në këtë mënyrë, Serdarevic sqaroi se me mbështetje të duhur aplikimi i iniciativës për zhvillimin e konsumatorëve vet prodhues paraqët një situatë ‘ëin-ëin’ ku benefitet janë të qarta, duke sqaruar mbase edhe zinxhirin e vlerës që përbënë kjo industri.

“Përmirësimi i mëtejshëm i ndërveprimit të të gjithë bartësve kryesorë të interesit, përkatësisht nënkupton investitorët, zhvilluesit, KEDS, KESCO, furnizuesit e ardhshëm dhe natyrisht institucionet financiare të drejtuara nga bankat komerciale dhe gjithashtu disa institucione financiare ndërkombëtare”, tha ai.

“Përfitimet janë të qarta, thjesht ekziston një situatë fituese. Sa më shpejt të kuptojmë se përfitimet do të jenë të prekshme ose do të jenë në gjendje t’i ndiejmë ato më shpejt”, theksoi ai.

“Sepse nëse kemi prosumers atëherë ai [konsumatori] do të reduktoj faturën e tij, zhvilluesit do të jenë në gjendje të shesin teknologjitë dhe aftësitë e tyre, rrjetet gjithashtu do të ulin humbjet e tyre, dhe në fund të ditës bankat do të gjejnë një treg i ri për klientët e tyre”, sqaroi ai.

Faruk Serdarevic: Jam krenar të them se Kosova ka Rregullatorin më të përparuar në rajon

Ne duam të promovojmë më tej prosumerët, por duhet të kemi parasysh se ekziston nevoja për të siguruar funksionimin e qëndrueshëm të rrjeteve, theksoi Serdarevic.

Ai përmendi edhe veprimet që duhet të ndërmerren nga ZRrE, në mënyrë që të lehtësohen apo edhe të largohen barrierat burokratike për të lehtësuar autorizimin e projekteve të vogla individuale.

Ai poashtu ritheksoi se roli i Rregullatorit vështirësohet kur ka përballë balansimin e financimit për projekte të tilla, në veçanti që kjo të jetë më lehtë e përballueshme për konsumatorët e nidshëm që nuk arrijnë të shëndrrohen në konsumator vet-prodhues

“Rregullatori po konsideron përmirësimet në lidhje me pengesat kryesore në lidhje me ngritjen e pragjeve, në lidhje me heqjen e nivelit të tensionit si kufizim, gjithashtu disi për të distancuar nga autorizimi i secilit projekt individual të vogël, për të shpejtuar procedurën e thjeshtë”, tha ai.

“Kur flasim për prodhuesit, është super që të merrni mbështetje për ta, por nuk duhet të harrojmë se në Kosovë ka një numër konsumatorësh që nuk do të jenë prozumues”, tha ai.

“Një numër i atyre konsumatorëve janë klientë të prekshëm, kështu që Rregullatori ka një përgjegjësi dhe një rol të vështirë për të gjetur ekuilibrin për të minimizuar koston që konsumatorët të bëhen prozumatorë, por edhe për të minimizuar koston e klientëve të cilët nuk do të jenë prodhues të ndikohen negativisht nga zhvillimi i mëtejshëm i këtij tregu”, tha ai.

Mirëpo, Serdarevic shprehi besim të plotë teksa përgëzoi Zyrën e Rregullatorit të Energjisë për punën që bënë për të lehtësuar dhe mundësuar jetëzimin e një iniciative të tillë.

Në këtë mënyrë, ai nuk hezitoi të quaj Zyrën e Rregullatorit të Energjisë në Kosovë si Rregullatorin më të avansuar në rajon.

“Kosova, dhe jam krenar të them, me të vërtetë ka Rregullatorin më të përparuar në rajon. Ata kanë një rregullator të aftë dhe ai rregullator po e analizon këtë”, tha Faruk Serdarevic.