22 vende angazhohen në COP28 për të trefishuar kapacitetin bërthamor deri në vitin 2050

December 04, 2023

Krerët e shteteve dhe zyrtarë të tjerë të lartë nga 22 vende nënshkruan Deklaratën për Energjinë Bërthamore të Trefishtë deri në vitin 2050. Teknologjia mund të ndihmojë në dekarbonizimin e ngrohjes qendrore, shkripëzimit, proceseve të industrisë dhe prodhimit të hidrogjenit, tha IAEA përpara ceremonisë, të mbajtur në COP28. Presidenti francez Emmanuel Macron dhe i dërguari i posaçëm presidencial i Shteteve të Bashkuara për Klimën John Kerry njoftuan në Dubai se Deklarata për Energjinë Bërthamore të Trefishtë deri në vitin 2050 u nënshkrua në Konferencën e 28-të të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike, e njohur gjithashtu si COP28 ose Konferenca e Palëve të OKB-së. Konventa Kuadër për Ndryshimet Klimatike (UNFCCC).

Krerët e shteteve dhe zyrtarë të tjerë të lartë nga 22 vende thanë se qëllimi i ri është i nevojshëm për të arritur neutralitetin e karbonit “nga mesi ose rreth mesit të shekullit” dhe për të parandaluar ngrohjen globale që të kalojë 1.5 gradë Celsius deri në vitin 2100. Shtetet e Bashkuara, Bullgaria, Kanadaja, Republika Çeke, Finlanda, Franca, Gana, Hungaria, Japonia, Republika e Koresë, Moldavia, Mongolia, Maroku, Holanda, Polonia, Rumania, Sllovakia, Sllovenia, Suedia, Ukraina, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Mbretëria u bëri thirrje institucioneve financiare ndërkombëtare dhe bankave të zhvillimit rajonal që të inkurajojnë përfshirjen e energjisë bërthamore në politikat e kreditimit të energjisë.

Nënshkruesit theksojnë rëndësinë e SMR-ve, elasticitetin e zinxhirit të furnizimit

Teknologjitë e reja bërthamore mund të zënë një gjurmë të vogël tokësore dhe mund të vendosen aty ku nevojitet, të bashkëpunojnë mirë me burimet e ripërtëritshme të energjisë dhe të kenë fleksibilitete shtesë që mbështesin dekarbonizimin përtej sektorit të energjisë, duke përfshirë sektorët industrialë të vështirë për t’u pakësuar, thuhet në deklaratë. Nënshkruesit njohën rolin e Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) në mbështetjen e shteteve të saj anëtare për të përfshirë energjinë bërthamore në planifikimin e tyre kombëtar të energjisë në një mënyrë të qëndrueshme që i përmbahet standardeve më të larta të sigurisë, sigurisë dhe masave mbrojtëse. Teknologjia mund të ndihmojë në dekarbonizimin e ngrohjes qendrore, shkripëzimit, proceseve të industrisë dhe prodhimit të hidrogjenit, tha IAEA në prag të ngjarjes.

Nisma mbështet ndërtimin e reaktorëve të vegjël modularë ose SMR-ve dhe zgjidhjeve të tjera të avancuara, si dhe aplikime më të gjera industriale për dekarbonizimin, si për prodhimin e hidrogjenit ose karburantit sintetik. Deklarata thekson rëndësinë e promovimit të zinxhirëve të furnizimit elastik, duke përfshirë karburantin.

Iniciativa përfshin zgjatjen e jetëgjatësisë së centraleve bërthamore ekzistuese

Aty ku është e mundur, jetëgjatësia e termocentraleve bërthamore duhet të zgjatet, theksoi grupi i vendeve. Ata u bënë thirrje vendeve të tjera të bashkohen dhe u zotuan se do t’i ndihmojnë ata “të eksplorojnë vendosjen e re bërthamore civile”. Trefishimi i kapacitetit të energjisë bërthamore deri në vitin 2050 i ofron botës një rrugë realiste dhe praktike për uljen e emetimeve të karbonit në zero neto, sipas Agjencisë së Energjisë Bërthamore, e cila operon nën Organizatën për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) dhe Botëror. Shoqata Bërthamore.

Franca udhëhoqi themelimin e të ashtuquajturës Aleancë Bërthamore me shumicën e vendeve anëtare të BE-së, pasi pati sukses në përfshirjen e teknologjisë në taksonominë e gjelbër të bllokut 27-vendesh. Etiketa e qëndrueshmërisë për termocentralet bërthamore u përhap edhe në legjislacione të tjera. Përveç kësaj, Bashkimi Evropian po përgatitet të krijojë një aleancë të industrisë për SMR-të në fillim të vitit të ardhshëm. Në lajme të tjera nga mbledhja COP28, 118 qeveri lëshuan një deklaratë për të miratuar objektivin për të trefishuar kapacitetin e energjisë së ripërtëritshme në mbarë botën deri në vitin 2030, në 11 TW dhe dyfishimin e shkallës vjetore të progresit në masat e efikasitetit të energjisë në 4%. Veçanërisht, Kina dhe India nuk janë në grup. Dokumenti quhet Betimi Global i Ripërtëritshme dhe Efiçiencës së Energjisë.