Njihini ‘diellorët’ që po transformojnë jetën e grave në Nigeri
02 Prill, 2024
Vendi afrikan ka furnizimin më të pakët në energji elektrike në botë. Gratë dhe vajzat mbajnë peshën më të madhe të varfërisë energjetike.
Sipërmarrësja 32-vjeçare e energjisë së gjelbër, Yetunde Fadeyi nuk do ta harrojë kurrë atë që e frymëzoi për të krijuar një kompani të energjisë së pastër në Nigeri.
Kur ishte gjashtë vjeçe, shoqja më e mirë e saj, Fatima, vdiq nga helmimi me monoksid karboni në shtëpinë e saj në Lagos, së bashku me babanë dhe nënën shtatzënë.
“Ajo vinte shpesh për të fjetur te ne. Por atë ditë ajo nuk erdhi”, thotë Fadeyi. “Ishte koha kur vidheshin gjeneratorët e njerëzve, kështu që ata e mbanin[gjeneratorin në një ambient të mbyllur dhe kur erdhi mëngjesi, kishin vdekur.”
Gjeneratorët me benzinë si ai që kishte familja e Fatimes janë pasuri të vlefshme për shkak të problemeve energjetike të vendit, duke i bërë ata objekt vjedhjeje nëse lihen jashtë shtëpisë.
Më shumë fëmijë vdesin nga ndotja e ajrit – kryesisht brenda shtëpisë në Nigeri sesa në çdo vend tjetër afrikan, dhe Fadeyi e bëri thirrjen e saj të jetës për t’i dhënë fund varfërisë energjetike që shkakton vdekje të tilla.
Pas një fëmijërie në Lagos, vend i rrënuar nga energjia elektrike me ndërprerje, një diplomë në kimi dhe trajnim në instalimin e paneleve diellore, Fadeyi filloi Energjinë e Rinovueshme dhe Qëndrueshmërinë Mjedisore (REES).
Organizata jofitimprurëse është e përkushtuar ndaj avokimit të klimës dhe ofrimit të energjisë së pastër për komunitetet e varfra në Nigerinë rurale.
Futja e energjisë diellore në shtëpitë më të varfra të Nigerisë
Që nga fillimi i tij në 2017, firma REES Africa ka ofruar energji diellore për mbi 6,000 njerëz në pjesët më të varfra të Nigerisë, financuar nga grante dhe donacione filantropike.
Ajoi furnizon mikrorrjetet diellore, të cilat gjenerojnë energji përmes paneleve diellore dhe i ruajnë ato në bankat e baterive për t’u shpërndarë. Rrjetet e vogla sjellin energji me cilësi të lartë, të lirë dhe konstante deri në 100 shtëpi secila, duke furnizuar llamba, radio, priza dhe pajisje të tjera me energji të ulët.
Fadeyi thotë se kompanitë e energjisë nuk shohin ndonjë potencial për fitim në komunitetet e varfra dhe të margjinalizuara. Me rreth 40 për qind të nigerianëve që jetojnë nën kufirin kombëtar të varfërisë, i takon kompanive si të Fadeyi të mbushin boshllëkun për momentin.
Energjia diellore po transformon jetën e grave në Nigeri
Në fshatin Aba-Oje, një postë rurale në Nigerinë jugperëndimore, shefi i komunitetit 76-vjeçari Muritala Ojeleye thotë se jeta ka ndryshuar plotësisht që kur firma REES Africa instaloi një rrjet diellor në 2018.
“Këtu nuk kishim dritë që nga historia e këtij fshati – as shtylla elektrike. Jeta ishte shumë e vështirë për ne”, thotë ai.
Mary Ojo, një tregtare 46-vjeçare, është dakord. Ajo ka sjellë në jetë pesë fëmijët e saj nën dritën e një llambë vajguri.
“Spitali më i afërt këtu është dy deri në tre orë larg”, thotë ajo. “Mamitë lindin foshnjat këtu dhe [më parë] nëse ndodhte natën, përdornin atopa [fenerë vajguri] për të parë mirë.”
Falë energjisë elektrike, ajo tani mund të punojë më gjatë dhe të fitojë më shumë para, sepse nuk duhet të ndalojë së punuari në mbrëmje.
Janë dallime të tilla, veçanërisht për gratë në komunitetet ku ajo punon, ato që nxisin Fadeyi-n.
“Sa herë që bëjmë punë në terren, përfundojmë duke qarë,” thotë ajo. “Unë jam duke imagjinuar fjalë për fjalë atë që po ndodh tani në errësirë në disa nga këto vende.
“Ndoshta burri i një gruaje po e rreh sepse ajo nuk e ka bërë ushqimin në kohë. Këto janë çështjet e dhunës me bazë gjinore, njerëzit që kafshohen nga gjarpërinjtë, gratë që përdhunohen – dhe kështu këto janë problemet dhe vetëm furnizimi me energji elektrike mund ta ndryshojë këtë.”
/SYRI.net
