Gjiganti rus në krizë, Gazprom mund të shpallë falimentimin

07 Qershor, 2024

Gjiganti rus energjetik, Gazprom, para pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin, jo vetëm që furnizonte Evropën me gaz në një masë të madhe, por gjithashtu ndikonte fuqishëm ekonominë e saj, duke pasur parasysh se Gjermania, ekonomia e së cilës ishte i pranuar përgjithësisht si një lokomotivë e zhvillimit evropian, ishte më i varur nga gazi rus, ai tashmë po shpenzonte miliona për kontrata sponsorizimi në sport, veçanërisht në futboll.

Gazprom sponsorizoi kompeticionin më të fortë evropian dhe botëror të klubeve, Ligën e Kampionëve dhe logoja e tyre zbukuronte fanellat e disa klubeve evropiane.

E gjithë kjo ishte pjesë e një përpjekjeje jo vetëm për të ndriçuar imazhin e gjigantit rus të gazit, por edhe pjesërisht për të errësuar lidhjet e tij me qeverinë e Vladimir Putinit, por edhe më gjerësisht se kaq.

Por, pas fillimit të pushtimit rus të vendit fqinj në fund të shkurtit 2022, kur Perëndimi vendosi sanksione të paprecedentë ndaj Moskës, vendet evropiane filluan të zëvendësojnë gazin rus me burime të tjera furnizimi.

Tani shitjet në Evropë kanë rënë, me një tendencë për t’u shkëputur plotësisht, madje duke rrezikuar kështu falimentimin.

Raporti tronditës

Raporti i fundit nga Gazprom tregon se kompania mund të mos rikuperojë të ardhurat e humbura nga eksporti në rastin më të mirë për një dekadë, dhe ndoshta më gjatë. Eksportet e kompanisë në Evropë, sipas vlerësimeve të paraqitura në studim, siç raportohet nga Financial Times , do të jenë mesatarisht 50 deri në 75 miliardë metra kub në vit deri në vitin 2035, që është mezi një e treta e niveleve të dorëzimit të paraluftës. Theksohet se sanksionet e kanë shkëputur industrinë energjetike ruse nga teknologjia kyçe si turbinat, të cilat janë vendimtare në transmetimin e gazit përmes tubacioneve, si dhe nga pjesët e këmbimit dhe ekspertiza e nevojshme për riparimin e tyre. Ndikimi i sanksioneve perëndimore në vende si Irani, Koreja e Veriut dhe Venezuela është tematizuar gjithashtu në kontekstin që Rusia po përgatitet tërësisht për sanksione të përhershme, siç theksoi Tatjana Mitrova nga Qendra për Politikat Globale të Energjisë në Universitetin Kolumbia. “Autorët e studimit nuk kanë frikë të thonë se sanksionet gjithmonë çojnë në rënie të standardit të jetesës dhe humbje të konkurrencës ndërkombëtare”, komenton Mitrova. Situata e Gazprom është përkeqësuar më tej që kur raporti iu dorëzua drejtuesve të lartë në nëntor.

“Power of Siberia 2”

Aktualisht, rruga kryesore për eksportin e gazit rus në Kinë është gazsjellësi “Power of Siberia”, i cili, sipas disa vlerësimeve, ka çuar vëllime rekord në Kinë në fillim të vitit. Kremlini po përpiqet të nënshkruajë një marrëveshje me Kinën për të ndërtuar Power of Siberia 2, që Gazprom shpreson se do të rrisë eksportet e tij. Megjithatë, nëse gazsjellësi përfundon sipas planit në vitin 2030, ai pritet të ketë një kapacitet shtesë prej 50 miliardë metra kub në vit dhe situata përkeqësohet nga fakti se Pekini kërkon çmime dukshëm më të ulëta se ato që Europa ka paguar për gazin rus, që do të thotë se eksportet e Gazprom do të jenë më pak fitimprurëse edhe nëse kthehen në vëllimet e paraluftës, thuhet në raport.

Kushtet e Kinës

Siç shkruante Jutarnji list, përpjekjet e Rusisë për të lidhur një kontratë të madhe për gazsjellësin Power of Siberia 2 me Kinën nuk rezultuan me sukses pikërisht për shkak të asaj që Moska i konsideron kërkesat e paarsyeshme të Pekinit për çmimet dhe nivelet e furnizimit, siç zbuluan tre burime të njohura me këtë çështje. në FT. Burimet thonë se Kina po kërkonte një çmim shumë afër çmimeve të brendshme ruse të subvencionuara shumë dhe do të angazhohej vetëm për të blerë një pjesë më të vogël të kapacitetit të planifikuar vjetor të Power of Siberia 2 prej 50 miliardë metra kub gaz. Sipas disa vlerësimeve, si ai i Aleksander Gabuev, drejtor i qendrës kërkimore Carnegie Russia Eurasia Center në Berlin, meqenëse Rusia nuk ka rrugë alternative tokësore për eksportin e gazit, Gazprom ndoshta do të duhej të pranonte kushtet e Pekinit, i cili, nga ana tjetër, ka kohë të presë për çmime edhe më të favorshme.