Tri arsyet pse çmimet e naftës u rritën përsëri
06 Qershor, 2022
Çmimet e naftës janë rritur përsëri aty ku ishin në ditët e para të luftës në Ukrainë dhe nuk ka asnjë perspektivë për lehtësim të konsiderueshëm për shoferët dhe bizneset, në afat të shkurtër kohor.
Çmimi i naftës së papërpunuar Brent, pikë referimi global, kaloi 124 dollarë për fuçi në fillim të kësaj jave – niveli i tij më i lartë që nga fillimi i marsit – pasi Bashkimi Evropian njoftoi se do të shkurtonte 90% të importeve të naftës ruse deri në fund të këtij viti.
Çmimet që atëherë kanë rënë paksa në rreth 117 dollarë, kryesisht për shkak të pritshmërive se OPEC do të nxjerrë më shumë naftë, por jo aq sa për të lehtësuar dukshëm. Embargoja e BE-së dhe rimëkëmbja e kërkesës në ekonominë e dytë më të madhe në botë do t’i mbajë ato në nivele të larta.
Matt Smith, analist kryesor i naftës për Amerikën në Kpler,i tha CNN Business se “çmimet treshifrore të naftës” ka të ngjarë të jenë preznete edhe për shumë kohë.
Evropa heq naftën e Rusisë
Edhe pse rritja e inflacionit dhe rritja e ngadaltë rrisin spektrin e recesionit, kërkesa globale për naftë nuk ka gjasa të bjerë mjaftueshëm për të ulur çmimet, siç ndodhi në vitin 2008.
“Shqetësimi këtë herë është sepse është një çështje nga ana e ofertës që edhe nëse do të shkonim në një recesion … ne nuk mund të shohim domosdoshmërisht uljen e konsiderueshme të çmimeve në pompë,” tha Smith.
Bashkimi Evropian miratoi zyrtarisht të premten embargon e naftës, pjesë e paketës së gjashtë të sanksioneve të vendosura ndaj Moskës për pushtimin e saj në Ukrainë. Shumica e vendeve të BE-së tani kanë gjashtë muaj për të hequr gradualisht importet e naftës së papërpunuar ruse dhe tetë muaj për të gjitha produktet e tjera të naftës.
Sipas të dhënave të Kpler, importet e naftës së papërpunuar nga Angola janë trefishuar që nga fillimi i luftës, ndërsa vëllimet braziliane dhe irakiane janë rritur përkatësisht me 50% dhe 40%.
Alternativa të pamjaftueshme
Vitin e kaluar, Rusia përbënte 14% të furnizimit global të naftës, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, dhe sanksionet e Perëndimit ndaj Rusisë tashmë po krijojnë një hendek të madh në treg. Rusia mbylli gati 1 milion fuçi në ditë të prodhimit të naftës në prill dhe kjo mund të arrijë në rreth 3 milionë fuçi në ditë gjatë gjysmës së dytë të vitit 2022, sipas IEA.
Organizata e Vendeve Eksportuese të Naftës dhe aleatët e saj, një grup i njohur si OPEC+ , ranë dakord të enjten të derdhnin 648,000 fuçi shtesë naftë në ditë në tregun global në korrik dhe gusht – 200,000 më shumë se sa ishte planifikuar – në një marrëveshje që përfshinte Rusinë.
IEA parashikon që prodhimi global i naftës, duke përjashtuar Rusinë, duhet të rritet me më shumë se 3 milionë fuçi në ditë për pjesën tjetër të këtij viti, duke balancuar ndikimin e sanksioneve.
Por Smith mendon se kjo mund të jetë e vështirë për t’u arritur. Madje edhe para luftës në Ukrainë, tha ai, prodhuesit e naftës po mbyllnin investimet në prodhim, teksa po fokusoheshin drejt energjisë së rinovueshme. Dhe OPEC ka kufijtë e tij.
Kërkesa e fortë globale
Për muaj të tërë, bllokimet e koronavirusit në Shangai dhe Pekin dhe qytete të tjera të mëdha kineze kanë ulur kërkesën në vendin më të madh importues të naftës në botë.
Por ndërsa qeveria kineze fillon t’i heqë këto kufizime , kërkesa e ndrydhur mund të rrisë çmimet. Kina gjithashtu mund të rrisë më tej importet e naftës nga Rusia, pikë referimi e së cilës nafta e papërpunuar Urals po tregtohet me një zbritje prej 34 dollarë për fuçi ndaj Brent.
Kërkesa për karburant në Shtetet e Bashkuara është dëshmuar gjithashtu mjaft elastike, pavarësisht çmimeve joshëse. Në javën që përfundon të shtunën, sasia e gazit të pompuar në stacionet e benzinës në SHBA ra me vetëm 5% krahasuar me të njëjtën javë të një viti më parë, sipas OPIS, i cili gjurmon çmimet e benzinës dhe të dhënat e konsumit.
Kjo rënie modeste ndodhi pasi çmimi mesatar kombëtar u rrit me më shumë se 50% nga viti në vit për të arritur në 4,60 dollarë për gallon në fund të majit.
