Recap – Vendimi i Gjykatës së Apelit, Ankandi i parë i BRE-ve në Kosovë dhe ngjarjet më të rëndësishme të kësaj jave
20 Maj, 2022
Kosovo.Energy Recap shënoi fillimin javën e kaluar, por kjo javë është kur sektori i energjisë dha disa nga ngjarjet dhe zhvillimet më të rëndësishme në muajt e fundit.
Duke filluar nga vendimi i Gjykatës së Apelit për lënien në fuqi të vendimit për pezullimin e tarifave të rritura të energjisë elektrike të ZRRE-së, të gjitha reagimet pas vendimit, si dhe çfarë do të thotë konkretisht për zhvillimet në sektorin e rënduar energjetik të vendit.
Këtë javë pati edhe disa paraqitje të ministres së Ekonomisë, Artane Rizvanolli, e cila diskutoi në detaje për pothuajse çdo projekt energjetik në Kosovë, kapacitetet akumuluese të energjisë (projekti i baterive me MCC) dhe projektet e energjisë së ripërtëritshme në zhvillim dhe ato që do të vijnë në vijim.
Për të mos harruar, përfaqësuesit e Ministrisë së Ekonomisë dhe ZRRE-së dhanë detaje të veçanta për Ankandin e parë të Energjisë së Rinovueshme në Kosovë – që do të organizohet këtë vit.
Për të gjithë ju që nuk keni pasur kohë për të ndjekur zhvillimet kryesore në sektorin e energjisë, më poshtë mund të lexoni përmbledhjet e çdo titulli të rëndësishëm të mbuluar këtë javë.
Anulimi i vendimit të ZRRE-së për shtrenjtimin e rrymës – të gjitha reagimet rreth aktvendimit të Gjykatës së Apelit
Gjykata e Apelit ka vendosur të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Themelore në Prishtinë për bllokimin e tarifave të shtrenjta të energjisë elektrike të vendosura nga Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE). Gjykata e Apelit deklaroi se ka konstatuar se gjykata e shkallës së parë e ka vërtetuar saktë gjendjen faktike dhe ka zbatuar drejt dispozitat procedurale dhe materiale me rastin e aprovimit të padisë së paditësit. Ndonëse ende nuk e kanë marrë vendimin, ZRRE deklaroi se do ta respektojë vendimin dhe brenda 30 ditësh do të fillojë punën e nevojshme për zbatimin e tij. Nga ana tjetër, ndaj vendimit kanë reaguar partitë opozitare në Kosovë, të cilat në konferenca për media kanë theksuar paligjshmërinë e vendimit të ZRRE-së për rritjen e çmimit të energjisë elektrike dhe diskriminimin që përmban vendimi. Po ashtu, partitë opozitare u kanë bërë thirrje institucioneve përkatëse që t’i kthejnë paratë qytetarëve që kanë paguar rrymën me çmime më të larta në dy muajt e fundit.
Anulimi i vendimit të ZRRE-së për shtrenjtimin e rrymës – të gjitha reagimet rreth aktvendimit të Gjykatës së Apelit
Vendimi i Gjykatës së Apelit për tarifat e energjisë, KOSTT: Nëse kthehen tarifat e lira, do të kthehen reduktimet e rrymës
Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të Kosovës (KOSTT) ka paralajmëruar se reduktimet e energjisë elektrike mund të kthehen në Kosovë pasi Gjykata e Apelit e ka vërtetuar vendimin për pezullimin e tarifave të reja të rritura të ZRRE-së për energjinë elektrike. KOSTT ka paralajmëruar se kjo rrezikon rëndë sigurinë e furnizimit dhe funksionimin e përgjithshëm të sistemit energjetik të vendit. Madje, theksohet se do të preken edhe marrëveshje të tjera me institucionet ndërkombëtare, për rrjedhojë edhe pavarësia e sistemit energjetik të vendit. KOSTT thotë se si rezultat i çmimeve enorme të importit të energjisë elektrike dhe të hyrave të pamjaftueshme për mbulimin e shpenzimeve, janë shkaktuar devijime të konsiderueshme në Sistemin Energjetik Kontinental Evropian i cili ka kosto, si dhe borxhe të ndërsjella ndërmjet kompanive në sektorin e energjisë.
Vendimi i Gjykatës së Apelit për tarifat e energjisë, KOSTT: Nëse kthehen tarifat e lira, do të kthehen reduktimet e rrymës
Kosova synon të shtojë 1400 MW energji të ripërtëritshme deri më 2031
Ministrja e Financave, Punës dhe Transfereve Hekuran Murati dhe Ministrja e Ekonomisë Artane Rizvanolli diskutuan planet dhe përpjekjet e Kosovës drejt dekarbonizimit gjatë takimit vjetor të BERZH-it në Marrakesh. Ndërsa vuri në dukje sfidën e vështirë përpara, Jens Lundsgaard, drejtor i bordit të BERZH-it për Danimarkën, Lituaninë, Irlandën dhe Kosovën, deklaroi se Kosova synon të anashkalojë plotësisht gazin në tranzicionin e saj energjetik, duke i dhënë përparësi vendosjes së BRE-ve. Megjithatë, Kosova përballet me një kërkesë në rritje për energji, pasi ekonomia e saj parashikohet të ketë rritjen më të shpejtë në rajonin e Evropës në zhvillim këtë vit. Përpjekjet e vendit u theksuan edhe nga ministri Murati, i cili theksoi se, përkundër rezervave të bollshme të qymyrit, Kosova synon t’i përmbahet vlerave të BE-së dhe agjendës së dekarbonizimit. Sfidat përpara i pranoi edhe Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli. Ajo ndau se strategjia e ardhshme energjetike synon të ketë gjithsej mbi 1,400 MW në erë dhe diell të kombinuar deri në vitin 2031. Rizvanolli gjithashtu theksoi se efiçenca e energjisë është një tjetër prioritet kryesor, pasi një pjesë e madhe e energjisë që prodhohet humbet për shkak të p.sh. për mungesën e izolimit të duhur në ndërtesa. Megjithatë, përveç IFN-ve dhe donatorëve, Taylor vuri në dukje se Kosova ka nevojë për më shumë investitorë të sektorit privat.
Kosova synon të shtojë 1400 MW energji të ripërtëritshme deri më 2031
Ministrja Rizvanolli ndan datën e fillimit të operimit të projektit 70MW Solar4Kosovo
Ministrja e Ekonomisë e Republikës së Kosovës, Artane Rizvanolli, në seancën e Kuvendit të Kosovës është pyetur për zhvillimet e projektit Solar4Kosovo. Kapaciteti diellor prej 70 MW mendohet t’i shtohet operatorit të ngrohjes qendrore të Prishtinës, Termokos, duke e çuar kështu kapacitetin aktual të instaluar prej 140 MW në 210 MW. Rizvanolli vuri në dukje se kostoja totale e projektit është rreth 64 milionë euro, e zhvilluar përmes një granti prej 36 milionë eurosh nga KfW, 5 milionë euro kontribut nga Termokos, dhe potencialisht një grant nga Korniza e Investimeve të Ballkanit Perëndimor WBIF për 15 milionë euro, dhe pjesa tjetë është një kredi nga BERZH. Për më tepër, Ministrja Rizvanolli theksoi se projekti planifikohet të hyjë në operim në vitin 2025. Sa i përket projekteve të tjera të BRE-ve në Kosovë, Ministrja Rizvanolli vuri në dukje se në tokat e KEK-ut do të zhvillohet një projekt tjetër diellor prej 100 MW. Për më tepër, deri në fund të vitit pritet të nisë një ankand për BRE, i cili do të ketë 100 MW në kapacitete solare. Sipas Rizvanollit, deri në vitin 2025, Kosova mund të ketë më shumë se 200 MW në kapacitete të reja të instaluara nga BRE.
Ministrja Rizvanolli ndan datën e fillimit të operimit të projektit 70MW Solar4Kosovo
Ankandi i parë i BRE-ve do të ketë tre lote – kapaciteti total është 100 MW
Afrim Ajvazi: Kemi filluar me ndryshu rregullin për vet-konsum, është si ide 400kW
Trimi Tërnava për kapacitetin potencial të ‘prosumers’ në Kosovë: Një cak realistik për dhjetë vitet e ardhshme mund të jetë rreth 300-400 megavat
Sabri Tërnava: Ka hapësirë për akomodim të kapaciteteve të reja instaluese të BRE
Qorraj: Strategjia e energjisë po i paraprinë tranzicionit nga qymyri drejt energjisë së pastër
Emisioni #Kallxopernime organizoi një diskutim që trajtoi pengesat e kategorisë së gjeneratorëve për vet konsum në Kosovë. Në emision morën pjesë përfaqësues të ZRRE-së, Ministrisë së Ekonomisë dhe sektorit privat, duke u ndalur edhe në strategjinë e ardhshme të energjisë. Trim Tërnava nga Jaha Solar i bëri thirrje qeverisë që të heqë TVSH-në për panelet diellore për të lehtësuar investimet dhe për ta bërë sektorin më tërheqës për qytetarët që kërkojnë të sigurojnë pavarësinë energjetike. Megjithatë, një tjetër pengesë zhgënjyese është kufiri aktual i instalimit 100 kW në fuqi nga Zyra e Rregullatorit për Energji. Shefi i zyrës juridike të ZRRE-së, Afrim Ajvazi, theksoi se ka filluar puna për ngritjen e kufirit në 400 kW. Për Strategjinë e Energjisë, përfaqësuesja e Ministrisë së Ekonomisë, Besiana Qorraj, shpjegoi se skenarët e vendosin Kosovën në rrugën për tranzicionin nga thëngjilli në energji të pastër. Qorraj tha se raundi i parë i ankandeve të BRE-ve do të ketë një kapacitet 100 MW solare dhe ka të ngjarë të organizohet këtë vit. Ajvazi tha se ankandi do të organizohet në tre lote të ndryshme, i pari me një kapacitet 15 MW që parashikohet të ndahet në pesë projekte 3 MW. Loti i dytë do të ketë një kapacitet 35 MW dhe parashikohet të zhvillohet nga një ofertues, me logjikë të ngjashme do të zhvillohet loti i tretë por do të ketë një kapacitet diellor 50 MW. Sa i përket qymyrit, Trim Tërnava theksoi se askush në Kosovë në vitin 2022 nuk beson se Kosova do të ndërtojë një termocentral të ri me qymyr, por theksoi se mund të investohet në dy termocentralet ekzistuese.
Ankandi i parë i BRE-ve do të ketë tre lote – kapaciteti total është 100 MW
Afrim Ajvazi: Kemi filluar me ndryshu rregullin për vet-konsum, është si ide 400kW
Trimi Tërnava për kapacitetin potencial të ‘prosumers’ në Kosovë: Një cak realistik për dhjetë vitet e ardhshme mund të jetë rreth 300-400 megavat
Qorraj: Strategjia e energjisë po i paraprinë tranzicionit nga qymyri drejt energjisë së pastër
Sabri Tërnava: Ka hapësirë për akomodim të kapaciteteve të reja instaluese të BRE
Ministrja Rizvanolli diskuton programin KOMPAKT, tregon datën se kur do të vijnë bateritë në Kosovë
Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli, në një intervistë për RTK-në, ka diskutuar për programin COMPACT dhe projektet që përbëhet nga programi, me theks në projektin e kapaciteteve për akumulim të energjisë. Rizvanolli vuri në dukje se programi ndihmon pavarësinë energjetike të Kosovës dhe përpjekjet e saj për dekarbonizim. Ajo theksoi se kapaciteti i baterive është 170 MW ose 340 MWh në rezervë, teksa paraqet projektin e parë të këtij lloji në rajon dhe ndoshta më të madhin në Evropë. Ministrja Rizvanolli shpjegoi se sipas analizave të ekspertëve, si nga MCC ashtu edhe nga ata që janë të përfshirë në strategjinë kombëtare të energjisë, kapacitetet do të jenë të mjaftueshme për periudhën e ardhshme 10-15 vjeçare, ndërsa 2025-2026 është data e synuar për vendosjen e tyre. Megjithatë, ministrja theksoi se do të shqyrtojnë kapacitete shtesë nëse nevojiten. Për më tepër, sipas Rizvanollit, 2 milionë dollarë nga 202 milionë nga granti i MCC-së do të përdoren për të joshur investitorët në sektorin energjetik të Kosovës.
Ministrja Rizvanolli diskuton programin KOMPAKT, tregon datën se kur do të vijnë bateritë në Kosovë
Nis zyrtarisht punën Komisioni parlamentar Hetimor i opozitës për krizën energjetike
Komisioni Hetimor Parlamentar i krizës energjetike, i kërkuar nga partitë opozitare, ka nisur zyrtarisht punën pas konstituimit me një përbërje prej 11 anëtarësh. Kryetar u zgjodh Driton Selmanaj, ndërsa rolin e zëvendëskryetarit do ta ketë Ferat Shala. Kuvendi i Kosovës më 5 maj e ka themeluar këtë komision, i cili do të ketë mandat gjashtë mujor. Ndërsa nismëtarët e këtij komisioni kanë paraparë që ky mekanizëm i Kuvendit të merret me hetimin e çështjes së energjisë elektrike gjatë muajve të fundit kryesisht me menaxhimin e krizës energjetike, kundërpropozimi i pozitës kërkon të hetojë zhvillimet në këtë sektor që nga viti 2006.
Nis zyrtarisht punën Komisioni parlamentar Hetimor i opozitës për krizën energjetike
Konstituohet Komisioni Hetimor për energjinë i propozuar nga pozita
Është konstituuar sot Komisioni Hetimor Parlamentar për hetimin e proceseve vendimmarrëse në sektorin energjetik të Kosovës për periudhën 2006-2022, i propozuar nga deputetët e shumicës së Vetëvendosjes në Kuvendin e Kosovës. Kryetar i këtij komisioni është deputeti i Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), Hajdar Beqa, ndërsa Armend Muja nga Lëvizja Vetëvendosje (VV) është nënkryetar. Anëtar i këtij komisioni nga PDK-ja është deputeti Rashit Qalaj, ndërsa nga VV janë deputetët Haki Abazi, Arbër Rexhaj dhe Halil Thaçi, ndërsa do të jenë anëtarë të LDK-së, AAK-së dhe Listës Serbe.
Votohet Komisioni Hetimor Parlamentar për energjinë i propozuar nga pushteti
Cilat vende të Ballkanit Perëndimor synojnë që të vendosin taksën e karbonit?
Shumica e vendeve të Ballkanit Perëndimor, përkatësisht Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, kanë ndërmarrë hapat e parë të prekshëm për të futur taksimin e dioksidit të karbonit (CO2), në mënyrë që të përshpejtohet dekarbonizimi, por edhe për të shmangur pagesën e taksës së karbonit mbi importet të Bashkimit Evropian (BE), të cilën blloku planifikon ta vendosë nga viti 2026. Serbia dhe Kosova aktualisht kanë mbetur prapa. Lideri kryesor në rajon është Mali i Zi, i cili prezantoi taksimin e CO2 në vitin 2020 në përputhje me rregullat e ETS të BE-së. Ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor i Maqedonisë së Veriut Naser Nuredini rikujtoi se kontributet e përcaktuara në nivel kombëtar (NDC) të vendit sipas Marrëveshjes së Parisit parashikojnë uljen e emetimeve me 51% deri në vitin 2030, ose 80% në krahasim me vitin 1990.
